Surveys

May isang gasoline station na may karatula na nagsasabing walo daw sa sampung Pilipino ang naniniwalang ang kanilang gasolina ay nakakapagbigay ng mas mataas na mileage kaysa sa ibang brand.

Matagal-tagal na rin akong nag-graduate mula sa kolehiyo at parang pinag-aralan namin ito sa Logic 101. Turo sa amin, merong mga pananaw na kung iisipin mo ay lohikal nguni't kung iyong susuriin ay flawed naman. Isa na rito ay 'yung bandwagon thinking. Kumbaga, hindi porke't lahat ng tao ay ganu'n ang pag-iisip nangangahulugan na sila ay tama. Pero, lalo na sa advertisements, parang sinasabi na dahil marami ang naniniwala sa isang bagay, tama ang paniniwalang ito.

Gaya na lang itong ipinaglalandakan ng gasolinahang ito. Parang sinasabi nila na dahil maraming Pilipino ang naniniwalang mahusay ang kanilang gasolina, mahusay nga talaga ang kanilang gasolina. "Fact or opinion?", 'ika nga d'un sa exam papers ko noong elementarya.

Nagkaroon ba ng scientific testing ito? Ano-ano ang kanilang controlled, dependent, at independent variables na ginamit? Baka naman ginamit 'yung Honda Jazz with fuel injection para sa kanilang gasolina, at Ford F-1 para naman sa iba. O baka ang walong pinagtanungan nila ay pawang mga kutsero, at 'yung natirang dalawa ay mga drayber ng ex-pats, na walang pakialam kung gaano kagastos sa gasolina ang kanilang sasakyan.

Marahil, ang isa pang halimbawa ng bandwagon thinking ay itong mga ginagawang surveys para sa susunod na eleksyon. Bakit nga ba nagkakaroon ng survey? Ano ang kahulugan ng mga survey na ito?

Halimbawa, si Manny Villar daw ang pipiliin ng karamihan ng mga botante, ayun sa isang survey. Ang ibig sabihin ba nito, si Manny Villar ang karapat-dapat na maging susunod na pangulo natin? Ito ba ang magiging basehan ng ating pagpili sa darating na eleksyon? At ang survey na ito ay may sample size na isang libo't limang daang katao. Ibig bang sabihin na dahil sa ang pinili ng nakakarami sa isang libo't limang daang na'to ay si Manny Villar, siya rin ang dapat pipiliin ng nalalabing mga anim na pung milyong botante?

"Dasalasanansens!", 'ika nga ni Pugo, mahigit tatlumpong taon na ang nakakaraan.

Ang masaklap nito, si Manny Villar ang nangumisyon sa nasabing survey. Maging ang dating pangulong si Erap ay nangumisyon din na gumawa ng parehang survey. 'Yun nga lang, ang lumabas sa ikinumisyon ni Erap ay ang nangunguna raw sa laban ng pagka-presidente ay nagngangalang Joseph Estrada.

Teka, 'di ba siya rin 'yun? Parang kung sino ang nagbayad para gawin ang survey 'yun din ang sinasabi ng survey na nangunguna sa karera sa pagka-pangulo.

At kung minsan, pareho pang kumpanya ang kinumisyon ng magkaibang tao, at magkaiba rin ang resulta.

Malabo 'ata 'yun. Kung sino ang nagbayad, siya ang nananalo? 'Di kaya para tayong niloloko ng mga politikong ito? At ang gumagawa ng mga survey, 'di lamang kasangkot sa panlolokong ito, kumikita pa sila. Para tuloy ang gandang magnegosyo ng pakuha-kuha lang ng survey. Laway lang ang puhunan. Wala namang aakuhing responsibilidad kung ano ang kalalabasan ng ginawa. Parang, "Bayaran mo ako para marinig mo kung ano ang gusto mong marinig." Ang masaklap noon, may karugtong na, "At paniniwalaan ako ng marami!"

Alam ko, may sinulat si Ms. Winnie Monsod tungkol dito sa mga surveys, at anong kahibangan ang paniwalaan natin ang mga ito. Sayang, 'di ko naitago 'yung naisulat n'ya.

Kaso, kahit mailathala muli ni Ms. Monsod ang dati n'yang artikulo, ang mga survey pa rin naman ang paniniwalaan ng mga tao.

Dasalasanansens!!!!